Δείκτες μέτρησης της παχυσαρκίας
• Ο Δείκτης Μάζας Σώματος(ΔΜΣ), ο οποίος είναι ένας δείκτης μέτρησης που υποδεικνύει την κατάσταση διατροφής στους ενήλικες, υπολογίζεται ως το βάρος σε χιλιόγραμμα δια το ύψος σε μέτρα υψωμένο στο τετράγωνο (kg/m2). Ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου και πολλών σοβαρών νόσων αυξάνεται με την υψηλότερη τιμή ΔΜΣ.1
Η ταξινόμηση της παχυσαρκίας βασίζεται στις τιμές ΔΜΣ (Δείκτης Μάζας Σώματος), όπως φαίνεται στην Εικόνα 1.1
Εικόνα 1. Η ταξινόμηση της παχυσαρκίας βασίζεται στις κατηγορίες ΔΜΣ1
Ο ΔΜΣ για φυσιολογικό βάρος είναι από 18,5 έως 24,9 kg/m2.1 Τα ευρέως αποδεκτά σημεία αποκοπής του ΔΜΣ ορίζουν τα άτομα ως:1
- Υπέρβαρα, εάν έχουν ΔΜΣ 25–29,9 kg/m2
- Παχύσαρκα, εάν έχουν ΔΜΣ ≥ 30 kg/m2
Στον παρακάτω πίνακα περιγράφονται οι κατηγορίες υπερβολικού βάρους και παχυσαρκίας κατά ΔΜΣ και περιφέρεια μέσης, και παρέχεται ο σχετικός κίνδυνος για διαβήτη τύπου 2, υπέρταση και καρδιαγγειακή νόσο.6
Κατηγορία ΔΜΣ | |||
Περιφέρεια μέσης | Φυσιολογικός 18.5 - 24.9 kg/m2 |
Υπέρβαρος 25 - 29.9 kg/m2 |
Υπέρβαρος κατηγορίας Ι 30 - 34.9 kg/m2 |
Άνδρες: <102 cm Γυναίκες: <88 cm |
Χαμηλότερος κίνδυνος | Αυξημένος κίνδυνος | Υψηλός κίνδυνος |
Άνδρες: ≥ 102 cm Γυναίκες: ≥ 88 cm |
Αυξημένος κίνδυνος | Υψηλός κίνδυνος |
Πολύ υψηλός κίνδυνος |
Δείκτες μέτρησης κοιλιακής παχυσαρκίας
Ολοένα αυξανόμενα στοιχεία υποδεικνύουν ότι δείκτης πρόβλεψης της νοσηρότητας και θνησιμότητας που σχετίζονται με την παχυσαρκία είναι η κοιλιακή παχυσαρκία, και όχι το συνολικό σωματικό λίπος. 2 Οι τρεις δείκτες μέτρησης της κοιλιακής παχυσαρκίας είναι:
• Περιφέρεια μέσης, μετρούμενη στο οριζόντιο επίπεδο, στο μέσο της απόστασης από το πάνω μέρος της λαγόνιας ακρολοφίας έως το κάτω περιθώριο του τελευταίου πλευρού, με τη χρήση μεζούρας3
- Η περιφέρεια μέσης θεωρείται ο πιο πρακτικός δείκτης μέτρησης του κοιλιακού λίπους. Η περίσσεια κοιλιακού λίπους συνδέεται με μεγαλύτερους κινδύνους υγείας σε σχέση με το λίπος στις περιφερικές περιοχές του σώματος. 3
- Όσο μεγαλύτερη είναι η περιφέρεια μέσης, τόσο πιο μεγάλος είναι ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου.4
Πώς να μετρήσετε με ακρίβεια την περιφέρεια μέσης σας.
Πρώτα πρέπει να κάνετε τα εξής:
- Βεβαιωθείτε ότι έχετε μια μεζούρα κατάλληλου μήκους (κατά προτίμηση 200 cm)
- Κάντε τη μέτρηση στην ευρύτερη πλευρική προέκταση των γοφών
- Σταθείτε ελεύθερα, με ελαφρώς ανοιχτά τα πόδια και χαλαρώστε
Στη συνέχεια, για να μετρήσετε σωστά την περιφέρεια μέσης, κάντε τα εξής:
- Εντοπίστε το πάνω άκρο της ισχιακής πλάκας (ανώτερη λαγόνια ακρολοφία) και το κάτω άκρο του τελευταίου πλευρικού τόξου
- Τοποθετήστε τη μεζούρα μέχρι το μέσο της απόστασης μεταξύ αυτών των σημείων, φροντίζοντας η μεζούρα να είναι παράλληλη με το έδαφος, να κολλάει στο δέρμα, αλλά να μην πιέζει την κοιλιά
- Πάρτε 2-3 φυσιολογικές αναπνοές και μετρήστε στο τέλος της φυσιολογικής εκπνοής
• Η περιφέρεια ισχίων μετράται στο επίπεδο της πρόσθιας λαγόνιας άκανθας, εάν αυτή είναι ψηλαφήσιμη, διαφορετικά στην ευρύτερη περιφέρεια κάτω από τη μέση4. Η μέτρηση πρέπει να πραγματοποιείται γύρω από το μεγαλύτερο τμήμα των γλουτών.
Πώς να μετρήσετε με ακρίβεια την περιφέρεια ισχίων σας.
- Εντοπίστε τον μείζονα τροχαντήρα (ο μείζων τροχαντήρας του μηριαίου οστού είναι μία μεγάλη, ακανόνιστου σχήματος, τετράπλευρη προεξοχή του οστού στο άνω πλευρικό τμήμα του ισχίου)
- Κάντε τη μέτρηση στην ευρύτερη πλευρική προέκταση των γοφών
- Βεβαιωθείτε ότι η μεζούρα είναι οριζόντια
- Μετρήστε και σημειώστε τη μέτρηση σωστά στο πλησιέστερο εκατοστόμετρο
• Λόγος μέσης προς ισχία (WHR), προκύπτων από μέτρηση της περιφέρειας μέσης, διαιρούμενη με τη μετρηθείσα περιφέρεια ισχίων.5 Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται τα σημεία αποκοπής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και ο κίνδυνος μεταβολικών επιπλοκών ως αποτέλεσμα των ευρημάτων μετά τη μέτρηση του WHR.7
≥ 0.85 cm
≥ 0.90cm
Παραπομπές
1. WHO: Body mass index – BMI. http://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/nutrition/a-healthy-lifestyle/body-mass-index-bmi. Accessed 15 August 2016.
2. Wajchenberg BL. Endocr Rev. 2000;21:697-738.
3. Yumuk Vet al. Obes Facts 2015;8:402–424.
4. Wang Z et al. Eur J Clin Nutr. 2004;58:888-893.
5. McGraw-Hill Concise Dictionary of Modern Medicine (2002). http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/Waist-to-Hip+Ratio. Accessed 15 August 2016.
6. Canadian guidelines for body weight classification in adults. http://www.cmaj.ca/content/172/8/995/F3.expansion.htm. Accessed 04 July 2017.
7. Waist circumference and waist-hip ratio: report of a WHO expert consultation, Geneva, 8-11 December 2008. http://www.who.int/iris/handle/10665/44583. Accessed 04 July 2017.