Aby zmniejszyć masę ciała wymagany jest deficyt energii². W celu zmniejszenia poboru energii w diecie zaleca się następujące techniki²:

Prowadzenie dzienniczka spożytych produktów pozwala ocenić: - jakość diety i może pomóc ustalić częstotliwość posiłków (jedzenie w nocy, przekąski, pomijanie posiłków), - zachowania związane z jedzeniem emocjonalnym, - nawyki żywieniowe i - wyzwania środowiskowe wpływające na zdrowe odżywianie. Porady dietetyczne powinny zachęcać do zdrowego odżywiania i podkreślać potrzebę zwiększenia spożycia warzyw, fasoli, roślin strączkowych, soczewicy, zbóż, niesłodzonych płatków zbożowych i błonnika oraz zastąpienia wysokotłuszczowych produktów mleczarskich i mięs alternatywnymi produktami o niskiej zawartości tłuszczu.

Zaleca się unikanie żywności zawierającej dodane cukry i tłuszcze stałe, a także spożywanie napojów słodkich i alkoholowych. Ograniczenie energetyczne (kaloryczności posiłków) należy zindywidualizować, aby uwzględniały nawyki żywieniowe, aktywnoś fizyczną, współistniejące choroby i wcześniejsze próby zmian diety. Przygotowanie diety ograniczonej energetycznie może wymagać wsparcia specjalisty ds. żywienia (dietetyka).

W przypadku występowania nadwagi lub otyłości zalecany jest schemat redukcji masy ciała dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta, który zazwyczaj zapewnia deficyt energetyczny wynoszący 600 kcal (2600 kJ) w stosunku do dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Taki deficyt powoduje utratę około 0,5 kg masy ciała na tydzień. Zatem dla otyłej kobiety prowadzącej siedzący tryb życia z BMI wynoszącym 32 kg/m2 i szacunkowym dziennym zapotrzebowaniem kalorycznym 2100 kcal (8800 kJ), odpowiednia byłaby dieta wynosząca 1400–1600 kcal (6000–7000 kJ)².

Aktywność fizyczna stanowi część całkowitego wydatku energetycznego.³ Istotną rolę w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i w zmniejszaniu nadmiernej masy ciała odgrywa zwiększenie aktywności ruchowej w życiu codziennym, jak i aktywności fizycznej, poprzez regularne (i w długim okresie czasu) wykonywanie ćwiczeń fizycznych. Ponadto, zwiększenie aktywności fizycznej może pomóc w utrzymaniu obniżonej masy ciała.

Utrzymanie obniżonej masy ciała wymaga średniego dziennego zużycia energii wynoszącego 80%–90% spoczynkowego zapotrzebowania energetycznego (RMR).³ Przykładowo, osoba z RMR wynoszącym 1500 kcal/dzień musiałaby spalić ok. 1000 kcal/dzień dzięki aktywności fizycznej, aby osiągnąć ten cel.
Korzyści zdrowotne wynikające z regularnej aktywności fizycznej, oprócz zmniejszenia masy ciała powodują poprawę stanu układu sercowo-naczyniowego.³ Oprócz uprawiania sportu lub ćwiczeń związanych ze sprawnością fizyczną, zwiększanie aktywności ruchowej może dotyczyć: intensyfikacji wysiłku przy wykonywaniu codziennych czynności (np. chodzenie, wchodzenie po schodach) lub. zmiany stylu życia przez skrócenie czasu spędzonego w pozycji siedzącej (np. oglądanie telewizji)². Dzięki obu metodom można poprawić sprawność i zapewnić stabilną masę ciała poprzez zmniejszenie ilości tłuszczu w jamie brzusznej oraz przyrost masy mięśniowej, jak również obniżenie spoczynkowego wydatku energetycznego. Porady dotyczące ćwiczeń powinny być zindywidualizowane pod kątem możliwości i stanu zdrowia pacjenta, a także koncentrować się na stopniowym zwiększaniu ich intensywności i częstotliwości².
Istnieją dowody wskazujące na to, że ćwiczenia aerobowe i siłowe są korzystne dla osób z otyłością i powiązanymi z nią schorzeniami². Dlatego też, wszystkie naukowe wytyczne zalecają, aby poświęcać co najmniej 150 minut tygodniowo na ćwiczenia aerobowe o umiarkowanej intensywności (takie jak szybki spacer) i łączyć je z trzema sesjami ćwiczeń siłowych w tygodniu w celu zwiększenia siły mięśni².

Zmniejszenie masy ciała można osiągnąć, ograniczając spożycie kalorii, ale bez trwałej zmiany nawyków istnieje wysokie prawdopodobieństwo ponownego przyrostu masy ciała.³

Chociaż czynniki środowiskowe przyczyniają się do nadwagi, to jednak należy nauczyć się jak wprowadzać stałe zmiany w stylu życia (zmienić zachowania związane z jedzeniem i aktywnością), aby w sposób długotrwały utrzymać obniżoną masę ciała.³ Modyfikacje zachowań często pomagają rozpoznawać i pokonywać zwyczaje środowiskowe związane z siedzącym trybem życia i przejadaniem się, prowadząc do trwałej zmiany stylu życia i utrzymania prawidłowej masy ciała.

Osobom, które nie potrafią samodzielnie zmienić swoich nawyków żywieniowych, może pomóc terapeuta behawioralny.³

Cele terapii:³

• Pomoc w modyfikacji nawyków żywieniowych, aktywności i sposobu myślenia predysponujących do otyłości
• Koncentracja na konkretnych ścieżkach osiągnięcia tych celów, które mogą obejmować identyfikowanie i usuwanie barier na drodze do ukształtowania pożądanych nawyków żywieniowych

Samokontrola polega na obserwowaniu i rejestrowaniu codziennych zachowań i aktywności, takich jak ilość spożytych kalorii, długość i ilość wykonanych ćwiczeń fizycznych i/lub stosowanie leków². Może odnosić się również do śledzenia efektów tych zachowań (np. zmian masy ciała). Samokontrola w ramach terapii behawioralnej zwykle pomaga zmieni zachowanie w pożądanym kierunku. Ponadto pozwala na gromadzenie danych, z którymi może zapoznać się lekarz².